Er zijn grenzen waar wetenschap en filosofie niet voorbij lijken te kunnen.
Sommige mensen willen die grenzen niet zien, ze vinden het moeilijk te onderkennen dat ze bestaan.

Andere mensen zien die grenzen wel, maar gaan fantaseren over hun betekenis en wat er achter die grenzen ligt. Ik denk dat dat niet terecht is.

De grenzen hebben de neiging om zich te verplaatsen, in ieder geval ons beeld van die grenzen.

Onlangs las ik over een filosofische en wetenschappelijke grens, geschreven door Bernard d'Espagnat.
http://www.newscientist.com/article/dn16769-concept-of-hypercosmic-god-w...

"Unlike classical physics, d'Espagnat explained, quantum mechanics cannot describe the world as it really is, it can merely make predictions for the outcomes of our observations. If we want to believe, as Einstein did, that there is a reality independent of our observations, then this reality can either be knowable, unknowable or veiled. D'Espagnat subscribes to the third view. Through science, he says, we can glimpse some basic structures of the reality beneath the veil, but much of it remains an infinite, eternal mystery."

"Anders dan klassieke fysica, legt d'Espagnat uit, kan quantummechanica de wereld niet beschrijven zoals het echt is, het kan slechts de uitkomst van onze observaties voorspellen. Als we willen geloven, zoals Einstein, dat er een werkelijkheid is die onafhankelijk is van onze observaties, dan kan die werkelijkheid kenbaar zijn, onkenbaar of versluierd. D'Espagnat volgt de derde zienswijze. Door wetenschap, zegt hij, kunnen we een glimp krijgen van enkele basis structuren van de realiteit onder de sluier, maar veel ervan zal een oneindig, eeuwig mysterie blijven."
...
"There must exist, beyond mere appearances … a 'veiled reality' that science does not describe but only glimpses uncertainly. In turn, contrary to those who claim that matter is the only reality, the possibility that other means, including spirituality, may also provide a window on ultimate reality cannot be ruled out, even by cogent scientific arguments."

"Er moet, voorbij de oppervlakte, een 'versluierde realiteit' bestaan die door de wetenschap niet beschreven kan worden, maar waar ze enkel een voorzichte glimp van kan opvangen. Daarbij, in tegenstelling tot hen die claimen dat materie de enige realiteit is, de mogelijkheid dat andere zienswijzen,inclusief spiritualiteit,ook een venster op de ultieme realiteit kunnen bieden kan niet uitgesloten worden, en dat zelfs door overtuigende wetenschappelijke argumenten."

Dat toont me dat het mogelijk is dat wetenschap nooit achter sommige grenzen kan komen.De geschiedenis bewijst dat deze grenzen zijn veranderd en zullen veranderen, maar het lijkt waarschijnlijk dat sommige grenzen zelf zullen blijven bestaan.

Wat we nu weten is dat we de realiteit niet kunnen weten zoals het is. Niet in quantummechanica en niet in menselijk gedrag.

De huidige economische crisis toont een andere grens in de wetenschap. Sommige mensen hebben voorspeld dat een crisis als dit zou gaan gebeuren. Maar er zijn altijd mensen geweest die crises en grote problemen voorspelden. Soms hebben ze gelijk, soms niet. Als miljoenen mensen voorspellingen doen, dan zullen sommige voorspellingen best uitkomen. Dat betekent niet dat de methoden van die voorspellers juist waren en dat die methoden de toekomst beter voorspellen dan alle anderen.

We kunnen economische modellen maken, maar er lijkt ook een versluierde realiteit achter de economische modellen. We weten eenvoudig niet wat de toekomst zal brengen. Het is (nog) voorbij onze mogelijkheden om daar in detail te komen.

Dat laat ons met de vraag hoe nu om te gaan met de versluierde realiteit.
Beide wetenschappelijke grenzen maken duidelijk waar het woord pu voor gebruikt kan worden.

Pu betekent: "Alles wat ik nu niet weet of begrijp".

Wat voorbij de sluier van quantumfysica is is pu (voor mij en waarschijnlijk voor jou en in ieder geval voorlopig voor de hele mensheid). Wat morgen in de economie gebeurd is ook pu.

Als je pu gebruikt, maakt het zichtbaar wat je niet weet op dit moment, en maakt het meer zichtbaar wat je wel weet.

Het woord pu kan ons laten zien wat we werkelijk begrijpen en wat niet. Het helpt ons sommige crises die we vandaag de dag tegenkomen te begrijpen. De crises die veroorzaakt zijn door onze "we kunnen alles begrijpen en alles controleren" illusies. Laten we eerst eerlijk kijken wat we niet weten en leren om daar mee om te gaan. Dat is waar pu over gaat.